ទីចងចាំឬ Mapping Memories Cambodia (MMC) គឺជាកម្មវិធីទូរស័ព្ទនិងគេហទំព័រដែលរៀបរាប់រឿងរ៉ាវនៃទីតាំងសំខាន់ៗក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ហើយចង្អុលទិសប្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ដើម្បីធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីតាំងប្រវត្តិសាស្រ្តទាំងនោះ។ ក្នុងដំណើរទៅកាន់ទីតាំងទាំងនោះ អ្នកប្រើប្រាស់អាចអាននិងស្តាប់សាច់រឿងដែលរៀបរាប់ដោយអ្នករស់រានពីរបបខ្មែរក្រហម ប្រវត្តិវិទូ និងការដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ឯកសារស្រាវជ្រាវ និងឯកសារផ្លូវការ ក្នុងបទយកការណ៍ជាទម្រង់ពហុប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។ សាច់រឿងទាំងនេះត្រូវបានចងក្រងនិងផលិតដោយ ក្រុមនិស្សិតនៃដេប៉ាតឺម៉ង់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសារគមនាគមន៍ (DMC) នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ និងត្រូវបានត្រួតពិនិត្យដោយមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា (DC-CAM)។ ប្រសិនបើអ្នកចង់ដឹងពិស្តារអំពីប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរក្រហម សូមចូលទៅកាន់គេហទំព័រប្រវត្តិសាស្តខ្មែរក្រហមនៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា(ភាសាខ្មែរ) ឬចូលទៅកាន់គេហទំព័រមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា(ភាសាអង់គ្លេស)។
លោក ឆាំង យុ ក្នុងដំណើរចុះស្រង់ទិន្នន័យទីតាំងមន្ទីរឃុំឃាំងនិងវាលពិឃាតក្នុងភូមិភាគភាគឦសាននៃប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨។ (រូបភាពពីបណ្ណាសារ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា)
«ទីចងចាំ» (Mapping Memories Cambodia “MMC”) គឺជាស្នាដៃមួយទៀតរបស់ ដេប៉ាតឺម៉ង់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសារគមនាគមន៍ (Department of Media and Communication “DMC”) នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ។
ក្នុងនាមជាគ្រឹះស្ថានអប់រំឈានមុខគេក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាលផ្នែកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ សារគមនាគមន៍ និងសារព័ត៌មាន នៅប្រទេសកម្ពុជា DMC មានការយកចិត្តទុកដាក់លើការស្រាវជ្រាវនិងផលិតកម្មបន្ថែមលើការសិក្សានៅក្នុងថ្នាក់។
«ទីចងចាំ»គឺជាស្នាដៃដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ក្នុងចំណោមសមិទ្ធផលជាច្រើនទៀតរបស់និស្សិត ដោយពួកគេបានយកទ្រឹស្ដីដែលបានរៀនមកអនុវត្តជាក់ស្តែងក្រោមការដឹកនាំរបស់សាស្ត្រាចារ្យរបស់ពួកគេនិងក្រុមការីនិពន្ធគម្រោង។ ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំរឿងជាច្រើនដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្នុង របបខ្មែរក្រហមត្រូវបានផលិតយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ហើយត្រូវបានបង្ហាញជាទម្រង់ពហុប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដែលអាចប្រើប្រាស់បាននៅក្នុងវេទិកាពីរគឺ៖ កម្មវិធីទូរស័ព្ទដៃនិងគេហទំព័រ។
ប្រវតិ្តសាស្រ្តខ្មែរក្រហមគឺជាប្រធានបទមួយដែលលេចឡើងម្តងហើយម្តងទៀតសម្រាប់កិច្ចការនិស្សិតរបស់យើងក្នុងអំឡុងពេលសិក្សារបស់ពួកគេ។ DMC គិតថាការបន្តការសន្ទនាអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរក្រហមគឺជាការសំខាន់។
បញ្ហាជាច្រើននៅក្នុងសង្គមកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន មានឬសគល់ចេញពីសោកនាដកម្មដែលបានកើតឡើងនៅរបបខ្មែរក្រហម។ យុវជនជំនាន់ក្រោយត្រូវរៀនពីអតីតកាលរបស់ប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីយល់ថាអតីតកាលមានឥទ្ធិពលលើជីវិតរស់នៅនិងសង្គមរបស់ពួកគេនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ការសន្ទនាគឺជាឧបករណ៍ដ៏សំខាន់មួយដល់ការរៀនសូត្ររបស់សាធារណៈជន និងការផ្សះផ្សាអតីតកាលជាមួយបច្ចុប្បន្ន។
យើងជឿថាការទទួលបានព័ត៌មាននិងរឿងរ៉ាវប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរក្រហមគឺជាយន្តការចំបងបំផុតមួយជំរុញឲ្យមានការជជែកពិភាក្សាគ្នាអំពីអតីតកាលរបស់កម្ពុជា។ ដើម្បីចែករំលែកព័ត៌មានយើងបានកត់សំគាល់ពីសារៈសំខាន់នៃបច្ចេកវិទ្យាដែលដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍសង្គមនាបច្ចុប្បន្ន។ ដោយសារប្រជាជនកម្ពុជាភាគច្រើនសុទ្ធតែមានទូរស័ព្ទស្មាតហ្វូនដែលភ្ជាប់ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ការផ្សព្វផ្សាយតាមរយៈកម្មវិធីទូរស័ព្ទដៃនិងគេហទំព័រ គឺជាឧបករណ៍ដែលសមស្របនិងងាយស្រួលប្រើប្រាស់បំផុតសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់។
តាមរយៈការចងក្រង និងការផលិតសាច់រឿងអំពីប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរក្រហម ដែលមានខ្លឹមសារងាយយល់ និងគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ យើងសង្ឃឹមថានឹងអាចទាក់ទាញយុវជនជំនាន់ក្រោយឱ្យចាប់ផ្តើមសិក្សា និងពិភាក្សាអំពីប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏ជូរចត់ដែលប្រទេសយើងបានឆ្លងកាត់។ ការរសិក្សាអំពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍នេះ នឹងជំរុញឲ្យយុវជនជំនាន់ក្រោយកសាងសង្គមមួយដែលមានសន្តិភាព។
DMC សូមថ្លែងអំណរគុណដល់អ្នកយកព័ត៌មានជានិស្សិត ផលិតករ អ្នកចូលរួមផ្តល់មាតិកា និងក្រុមការីនិពន្ធនៃគម្រោង«ទីចងចាំ» ដែលបានខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការបង្កើតកម្មវិធីទូរស័ព្ទនិងគេហទំព័រដ៏មានសារៈសំខាន់មួយនេះ។
គម្រោងនេះនឹងមិនអាចធ្វើទៅបានឡើយប្រសិនបើគ្មានការគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុពីសេវាសន្តិភាពស៊ីវិល(CPS) របស់កិច្ចសហការណ៍អន្តរជាតិអាល្លឺម៉ង់(GIZ) និងការគាំទ្រដ៏មានតម្លៃពីដៃគូផ្លូវការរបស់គម្រោង «ទីចងចាំ» គឺ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា (DC-CAM) ដែលដឹកនាំដោយ លោក ឆាំង យុ ដែលបានត្រួតពិនិត្យភាពត្រឹមត្រូវលើខ្លឹមសារទាំងអស់ដែលផ្សព្វផ្សាយនៅលើកម្មវិធីទូរស័ព្ទនិងគេហទំព័រនេះ។
DMCសង្ឃឹមថាកម្មវិធីទូរស័ព្ទនិងគេហទំព័រនេះ នឹងដើរតួជាវេទិកាដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់កិច្ចសន្ទនាប្រកបដោយអត្ថន័យ និងដោយចំហអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរក្រហមសម្រាប់យុវជនជំនាន់ក្រោយរួមទាំងអ្នករស់រានពីរបបខ្មែរក្រហម។
លោក អ៊ុង ប៊ុនអុី
ប្រធានស្តីទី
លោក អ៊ុង ប៊ុនអ៊ី ប្រធានស្តីទីដេប៉ាតឺម៉ង់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិងសារគមនាគមន៍
ជួនកាលវាអាចមានភាពស្មុគស្មាញដែលមិនចាំបាច់មួយរវាងសកម្មភាពអ្នកស្រុកអ្នកភូមិនិងបច្ចេកវិទ្យា។ សកម្មភាពអ្នកស្រុកអ្នកភូមិកើតចេញពីកម្លាំងរបស់បុគ្គលទាំងឡាយ សហគមន៍ ការសម្រេចចិត្តមួយរួមគ្នា និងអំណាចនៅទីនោះ។ បច្ចេកវិទ្យាមិនត្រូវបានចងភ្ជាប់ទៅនឹងវប្បធម៌ជាក់លាក់ណាមួយ យុទ្ធសាស្រ្តរបស់អង្គការ ឬក៏ការចាត់ចែងអំណាចណាមួយឡើយ។
បច្ចេកវិទ្យាគឺមិនប្រកាន់របបនយោបាយ មិនគិតអំពីកម្រិតសីលធម៌ មិនដោយនិយមន័យហើយតែងតែមានការផ្លាស់ប្តូរជានិច្ច។ មិនត្រឹមតែបុគ្គលម្នាក់ៗនោះទេដែលមានភាពរុញរាក្នុងទទួលយកការហូរចូលនៃប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា អង្គការទាំងឡាយណាដែលស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពលំបាកក៏ជួបប្រទះរឿងបែបនេះដែរ។ វាលំបាកក្នុងការទទួលយកបច្ចេកវិទ្យាដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមកនៅក្នុងបរិបទសង្គមមួយដែលទម្លាប់ទៅនឹងកាលៈទេសៈនិងចិត្តគំនិតអភិរក្សនិយមអស់រយៈពេលជាច្រើនសតវត្សរ៍មកហើយនោះ។ ប៉ុន្តែទោះបីជាមានភាពលំបាកយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ខ្ញុំជឿជាក់ដែរថាសកម្មភាពអ្នកស្រុកអ្នកភូមិគឺចាំបាច់ត្រូវការប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាដើម្បីរីកចម្រើនហើយមិនត្រឹមតែនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមួយតែប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែគឺនៅទូទាំងសកលលោក។
បច្ចេកវិទ្យាគឺជាពិភពលោកថ្មីមួយដែលបង្កើតឡើងសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ បច្ចេកវិទ្យាអាចធ្វើអ្នកស្រុកអ្នកភូមិទទួលបាននូវព័ត៌មានថ្មីៗអំពីរបបខ្មែរក្រហមនិងសំខាន់បំផុតគឺអាចធ្វើឲ្យគាត់
មានសមត្ថភាពក្នុងការងឿងឆ្ងល់អំពីកាលៈទេសៈនាពេលបច្ចុប្បន្ននិងធ្វើការប្រៀបធៀបវាជាមួយនឹងអតីតកាលរបស់គាត់។
គម្រោងនេះគឺជាជំហានដំបូងសម្រាប់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការផ្សាភ្ជាប់បុគ្គលទាំងឡាយក្នុងភូមិស្រុកនិងសហគមន៍ជាមួយនឹងប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ គម្រោងនេះគឺមិនត្រឹមតែជាឧបករណ៍ដ៏សំខាន់ក្នុងការរៀនសូត្រអំពីរឿងរ៉ាវរបស់បុគ្គលនិងប្រវត្តិសាស្រ្តរួមមួយតែប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងផ្តល់ឲ្យមានការពិភាក្សាលើសំណួរសំខាន់ៗដែលទាក់ទងទៅនឹងការអភិវឌ្ឍន៍សង្គមកម្ពុជាក្រោយពីជម្លោះ។
តើការអត់ឃ្លាន ពលកម្មដោយបង្ខំ ឃាតកម្ម និងអំពើសាហាវឃោរឃៅបានធ្វើឲ្យសង្គមនិងបុគ្គលដែលបានរស់រានមានជីវិតមានការផ្លាស់ប្ដូរយ៉ាងដូចម្ដេចខ្លះ?
តើយើងអាចរៀនសូត្របានអ្វីខ្លះចេញពីការបំផ្លិចបំផ្លាញប្រទេសជាតិ សហគមន៍ និងបុគ្គលម្នាក់ៗ?
តើអតីតកាលអាចបង្ហាញអ្វីខ្លះអំពីការតស៊ូរបស់យើងជាមួយនឹងបញ្ហានាពេលបច្ចុប្បន្ននេះនិងបញ្ហាប្រឈមនាពេលអនាគត?
តើជនរងគ្រោះគួរត្រូវបានយើងទាំងអស់គ្នាចងចាំយ៉ាងដូចម្ដេច ហើយតើយើងអាចប្រាប់រឿងរ៉ាវរបស់ជនរងគ្រោះទៅដល់មនុស្សជំនាន់ក្រោយជាច្រើននាក់ដែលមិនធ្លាប់ឆ្លងកាត់សង្គ្រាម ការអត់ឃ្លាន ឬអំពើឃោរឃៅបានដោយរបៀបណា?
តើយើងអាចប្រើបច្ចេកវិទ្យាដើម្បីចូលរួម និងអភិវឌ្ឍបុគ្គល និងសហគមន៍បានយ៉ាងដូចម្តេច?
តើសង្គមមួយអាចបង្កើឧត្តមគតិថ្មីបានដែរឬទេបន្ទាប់ពីមានអំពើប្រល័យពូជសាសន៍និងអំពើសាហាវឃោរឃៅ?
គម្រោងនេះគឺជាការចាប់ផ្តើមនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដែលត្រូវការការចូលរួមពីសំណាក់ប្រជាជនកម្ពុជានៅតាមភូមិស្រុក និងសហគមន៍អន្តរជាតិដើម្បីទទួលបានជោគជ័យ។ ក្នុងខណៈពេលដែលតុលាការកាត់ទោសខ្មែរក្រហមចាប់ផ្តើមបិទសំណុំរឿងក្ដីរបស់មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ខ្មែរក្រហម ការតស៊ូរបស់យើងដើម្បីយល់និងរៀនសូត្រអំពីរបបខ្មែរក្រហមមិនត្រូវបញ្ចប់ទៅតាមដំណើរការរបស់តុលាការនោះទេ។ យើងមានការទទួលខុសត្រូវចំពោះមនុស្សជំនាន់ក្រោយ។ អនាគតរបស់យើងគឺអាស្រ័យទៅលើការយល់ដឹងអំពីអតីតកាលរបស់ខ្លួន។ ខ្ញុំសូមលើកទឹកចិត្តអ្នកទាំងអស់គ្នាឲ្យគាំទ្រគម្រោងមួយនេះតាមរយៈការចូលរួមនិងចែករំលែករបស់អ្នក។ ការរួបរួមគ្នារបស់យើងអាចធ្វើឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរមួយដ៏ល្អបាន។
ឆាំង យុ
នាយកមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា
ដូចលោក ឆាំង យុ បានលើកឡើងថាបច្ចេកវិទ្យា គឺ “មិនមានលក្ខណៈនយោបាយ, មិនអសីលធម៌ និង (… ) មានការផ្លាស់ប្តូរជានិច្ច។ ក្នុងនាមយើងជាសេវាសន្តិភាពស៊ីវិល (CPS) របស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអល្លឺម៉ង់ (GIZ) ដែលទទួលបានការគាំទ្រពីក្រសួងសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងអភិវឌ្ឍន៍អាល្លឺម៉ង់ (BMZ) ប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាសារគមនាគមន៍នៅពេលដែលវាសមស្របដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់ការផ្សះផ្សា។ ការផ្សះផ្សាអាចកើតមានឡើងនៅពេលដែលជនដែលបានរងទុក្ខនិងជនដែលមើលឃើញពីទុក្ខវេទនា សាច់ញាតិរបស់ពួកគេអាចនិយាយចេញហើយសេចក្តីត្រូវការរបស់ពួកគេត្រូវបានដឹងឮនិងបំពេញ។
បច្ចេកវិទ្យាបានផ្លាស់ប្តូរមធ្យោបាយដែលយើងទាក់ទងគ្នាទៅវិញទៅមក៖ ក្នុងន័យម្យ៉ាង បច្ចេកវិទ្យាសារគមនាគមន៍តាមអ៊ិនធឺណិតបើកទូលាយដល់មនុស្សគ្រប់ស្រទាប់នៃសង្គមភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ ក្នុងរូបភាពក្រៅផ្លូវការណ៍ ហើយប្រហែលជាមិនចាំបាច់មានភាពស្និតស្នាលរឺការប្តេជ្ញារវាងគ្នានោះឡើយ។
ផ្ទុយទៅវិញ មនុស្សដែលចែករំលែកការឈឺចាប់របស់ពួកគេជាមួយអ្នកដទៃដែលពួកគេប្រហែលជានឹងមិនដែលស្គាល់គ្នានោះ សាកសមនឹងទទួលបានការទទួលស្គាល់និងការគោរពពីយើង។ ដើម្បីស្វែងរកតុល្យភាពត្រឹមត្រូវរវាងឱកាសថ្មី និងឧបសគ្គជាច្រើន ជាអ្វីដែលយើងកំពុងធ្វើនៅទីនេះ រួមគ្នាជាមួយដៃគូ មិត្តភក្តិ និងសហគមន៍និម្មិតរបស់យើង។
ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី ១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨
លោកស្រី ជូលា អ៊ីស (Julia Ilse)
អ្នកសម្របសម្រួលកម្មវិធីសន្តិភាពស៊ីវិល-យុត្តិធម៌និងការផ្សះផ្សានៅក្នុងបរិបទនៃសាលាក្ដីខ្មែរក្រហម (ZFD-GIZ)